Angkor Wat Tapınağı'nda Zaman Yolculuğu

Angkor Wat Tapınağı, Şu ana kadar gezip gördüğüm yapılar içinde kuşkusuz en büyüleyici yapılardan biri. Dünyanın en büyük tapınağı. Hindu ve Budist tapınakları iç içe. Doğayla bir bütün olmuş 1000 yıllık duvarlar, tapınaklar… Beni takip edin de gezelim hadi. Kamboçya’ya gidiyoruz. 🙂

1. Birincisi çok güzel, kesinlikle görülmeden ölmeyin. Kamboçya’yı mutlaka seyahat listenize alın. İçine girince kendinizi filmlerde gibi hissedeceksiniz ki çok meşhur filmler var burada çekilmiş.
2. Angkor Wat Tapınağı, daha doğrusu kentin içinde bulunan tüm tapınakların oluşturduğu kompleks, aynı zamanda dünyanın en büyük ibadethanesi. 163 hektarlık bir alana kurulu, içinde irili ufaklı bini aşkın tapınak var. İnşaatı da o dönem 30 yılda tamamlanmış.

Kral 2. Suryavarman’dan sonra gelen ve Budizm’i seçen krallar da ana yapılardaki Hindu motiflerini traşlayıp rölyefleri (duvarlardaki figürleri) yok etmişler. Bu dönüşümün -yıkım da diyebiliriz- bir istisnası var ilerleyen dakikalarda hikayesini anlatacağım içinizi ısıtacak. Şimdi bile ihtiyaç duyduğumuz ve kapsayıcılığın saygının sembolleri hala şehirde ayakta duruyor.

Angkor Wat’ın ana yapıları ayakta olsa da, şehir ne yazık ki çok hırpalanmış çok zarar görmüş. Khmerlerin belalısı komşu kavimler, çeşitli anlaşmazlıklardan ötürü sıkça bu topraklara akınlar düzenlemiş ve her defasında farklı yerlerini yıkmışlar. Bu akınlar, Khmerler başkenti Siem Reap’tan Şu anki başken Pnom Pen’e taşıyana kadar da devam etmiş.

Bu günkü görünümüne de 7. Jayavarman zamanında kavuşmuş. Kral, şehri tamir ettirerek gelecek nesillere armağan etmiş. Kamboçya’nın ve dünyanın en önemli tarih miraslarından birini hayatta tutmuş.

İlerleyen bölümlerde derinlere de ineceğiz.

Angkor Wat Tapınağı’nın inşasından önce planlar hazırlanırken Hindular için kutsal kabul edilen Meru Dağı’ndan ilham alınmış. Şehre girdikten sonra Avlulardan avlulara geçerek ilerleniyor ve her avlunun ortasında Meru Dağı’nı hatırlatan kubbeli, yüksek bir tapınak sizi karşılıyor.

Angkor Wat’ın inşaatında tuğla, kum taşı (Kulen Dağı’ndan gelen özel ve işlemesi zor bir taş) ve laterit kullanılmış. Zamanında yapıların bir kısmında ahşap da kullanıldığına dair izler bulsak da üstünden çok zaman geçtiği için bu yapılar veya ahşaptan yapılan bölümler ayakta değil. Tuğlayı ve lateriti işlemek kolay değil o yüzden yapıların üstüne sıva (Stoka veya Ustuka da diyoruz) çekiliyor ve rölyefler bu sıvanın üstüne işleniyor. Aynı malzeme yine sütunların içini doldurmak için de kullanılmış. Bir sürü taş kullanmak yerine taşı tam tur dönüp içini sıvayla doldurmuşlar gibi düşünebilirsiniz.

Kapılar Güney Doğu Asya’daki bir çok tapınakta olduğu gibi güneye bakıyor. Avlunun ortasında bizi karşılayan kubbeli büyük yapı genellikle yaptıran kralın ailesinden bir kişiyi, -annesi ve babası- ve onun taşıdığı özellikleri temsil ediyor. Örneğin Ta Prohm Tapınağı’nda ana yapı kralın annesini ve şefkatini, merhametini temsil ediyor. Ana yapının sağında ve solunda Uydu Tapınak dediğimiz iki küçük tapınak daha yer alıyor.

Suda ve Bulutlarda Yaşayan periler: Apsaralar

Avlunun önündeki boş alan da dans alanımız. Khmer’in efsanevi Apsara Dansçıları için özel bir alan. Özel günlerde Apsara Dansçıları burada dans ederlermiş.

Apsara, Budist ve Mitolojilerinde suda veya bulutlarda yaşadığına inanılan dişi perilere verilen isim. Apsara dansçılarının amacı da konukları eğlendirmek değil, bir takım ritüelleri yeniden canlandırmak. Videoda da çok gez göreceksiniz. Tapınakların bu avluya bakan yüzlerinde Apsara Dansçıları’nın rölyefleri (figürleri diyelim) bulunuyor. Tapınak’ta bu gösteriler yapılmıyor ancak biz seyahatlerimizde Siem Reap’taki bir gecemizde akşam yemeğiyle beraber bir gösteriye katılıyoruz.

20. yüzyılda restoran ve güçlendirme çalışmaları yapılırken yapıların etrafından rahatça ve yapıya zarar vermeden dolaşabilmemiz için ahşap platformlar ve tutunabilmemiz için halatlar eklenmiş.

Kaçılırıp Götürülen Khmerli Mimarların Hikayesi

Angkor Wat Tapınağı, Khmer medeniyetinin altın çağında (9. Yy – 14. Yy) ileri seviye mimari bilgisi kullanılarak inşa edilmiş ve komşu medeniyetlere de ilham olmuş. Hatta Khmer mimarları savaşlar sırasında kaçırılarak yine komşu ülkelerde kentlerin inşaatında çalıştırılmış. Örneğin Tayland’da bulunan Ayutthaya Antik Kenti yüzde yüz Khmer usulüdür ve tüm çalışmalar Khmerli mimarlar tarafından yapılmıştır. 14 yüzyılda Khmer – Tai savaşında Siem Reap işgal edildiğinde esir olarak götürülen mimarlar tarafından.

Şehrin etrafı yaklaşık 3,5 kilometrelik surlarla çevrili. Surların dışında da yine şehrin etrafında tam tur dönen hendekler var.

Angkor Wat gerçekten çok büyük, bu yüzden bir günde gezmek imkânsız. O yüzden bir seçim yapmak gerekiyor. Bilet alırken size verilen haritalarla görmek istediğiniz yapıları işaretleyerek gezebiliyorsunuz. Gün doğumunda başlasanız, akşam 5’e 6’ya kadar anca geziliyor ki biz de öyle yapıyoruz. Gün doğumunu tapınakta izliyoruz, sonra kahvaltımızı yaptıktan sonra Angkor Wat (Ana ve en büyük yapının da adı) ile başlayıp şehrin derinlerine doğru ilerliyoruz.

”Sevgili Keşfet101, kendimiz gidersek hangilerini gezelim?” derseniz şunları listenizin başında tutun: Angkor Wat, Ta Prohm, Angkor Thomve Bayon Temple. Angkor Wat Tapınağı’nda gün doğumunu da sakın kaçırmayın. Vaktiniz kalırsa Angkot Thom’a yakın Vishnu ve Shiva Tapınakları’nı da görün. Bu ana yapılar arasında geçişler yaparken ormanın içinde büyük küçük birçok tapınak daha görme imkanınız olacak zaten.

Kolonize Edici Ağaçlar

Nudiflora familyasından Tetramelles cinsi. Seyahatten önce araştırma yaparken fotoğraflarda gördüğümde çok heyecanlanıp Wikipedia’da aratınca şu cümleyi bulmuştum. T. Nudiflora( bizim ağaçlardan bahsediyor) derin toprağa ihtiyaç duymaz ve orman rejenerasyonu için faydalı bir “kolonize edici” türdür.

Kolonize edici mi? İşte aradığım kelimeyi buldum. Yazımın ilk bölümünde kullandığım ‘’yutucu,ele geçirici’’ beni yeterince tatmin etmiyordu.

Kabuğu gri ve parlak. Ocak ve Nisan ayları arasında yaprak döküyor. Cins adı, Eski Yunanca tetra “dört” ve melos “kısım” dan türemiş. 5 çanak yapraklı çiçeklerinden ötürü bu isim verilmiş. Nudiflora da ‘çıplak çiçekler’’ demek.

Subtropikal ve Tropikal ve tür. Kamboçya, Hindistan, Kamboçya, Bangladeş, Malezya, Butan, Endonezya, Laos ve Sri lanka da bolca görebiliyorsunuz.