
HOLİ FESTİVALİ
Dünya’nın en renkli festivali kesinlikle Holi Festivali’dir. Bir bün boyunca her yer her şey ve herkes rengarenk olur… Yanınızdan pembeye boyanmış bir köpek geçerken başınızdan aşağıya kıpkırmızı boya dökülebilir ve 1 ay saçlarınız kırmızı gezebilirsiniz.
Bu festival hayatinizi bir günlüğüne renklendirir ama bir ömür unutulmaz…
Haydi bu çılgın festival neymiş ne zamanmış bir göz atalım =)

HOLİ FESTİVALİ NEDİR?
Holi Festivali’ şimdilerde 50 den fazla ülkede kutlansada bir Hindu bayramıdır. Kışın bitişi, baharın gelişini ve yeni hasat döneminde bolluk ve bereketi arttırmak üzere düzenlenen bir festivaldir. Festival tüm Hindistan’da ve Nepal’de din ayırt etmeksizin her evde her sokakta kutlanır. Müslümanlar Budistler Sihler ve diğer dini gruplar bu keyifli bayrama katılırlar.
Festival iki gün sürer; ilk günü kötü ruhlardan arınan ve iyiliği kutsayıp yücelten halk aşağıdaki satırlarda nedenini paylaşacağımız Holika ateşini yakar. İkinci günün sabahında yani Rangwali Holi gününde tüm halk sokağa çıkar ve Hindistan rengarenk olur. Herkes ellerindeki boya balonlarıyla, renk tozlarıyla su tabancalarıyla binbir farklı renge boyar. Her renginde bir anlamı vardır:
- Kırmızı: Masumiyet
- Yeşil: Canlılık, enerji
- Mavİ: Sakinlik ve ağrıbaşlılık
- Sarı: Dindarlık
Tüm festival boyunca ise sinirlenmek insanlara sizi boyadığı için kızmak yasaktır. Tabiki resmi bir düzenleme değildir fakat sinirlenirseniz şu kelimeleri duyacağınız kesindir “Bura na mano, Holi hai” yani “ Boşver, Holi”.

HOLİ FESTİVALİ NE ZAMAN KUTLANIR ?
Holi Festivali Hindu takvimine göre Phagun ayının 11. ve 12. Günü kutlanır. Ayın 12 si yani Holi’nin oynandığı gün kışın son dolunay vardır. Holi festivali ile kışın son dolunayına elveda denir. Ayın 11’inde ise Holika ateşi yakılır. Gregorian yani bizim kullandığımız takvime göre Holi Festivali’nin tarihleri Şubat ayının son haftası ile mart ayının son haftası arasında tarihleri değişmektedir.
- 2020 Yılında 9-10 Mart ( 9 Mart Holika Dahan – 10 Mart Holi Festivali)
- 2021 Yılında 28-29 Mart ( 28 Mart Holika Dahan – 29 Mart Holi Festivali)
- 2022 Yılında 17-18 Mart ( 17 Mart Holika Dahan – 18 Mart Holi Festivali)

HOLİ FESTİVALİ NEREDE KUTLANIR?
Holi festivali’nin tabiki en büyük çoşkuyla kutlandığı yer dünyadaki en büyük Hindu nüfusu ile Hindistan ve Nepal’dir.Hindistan’ın ve Nepal’in tüm şehirlerinde aynı anda kutlanır.
Her yer her şey insanlar hayvanlar binalar yollar herşey rengarenk olur.
Festival’in çoşkusunu özellikle çok derinde yaşamak istiyorsanız ve ayrıca çok büyük bir kalabalığa girmeyi gözünüz alıyorsa Lord Krişna’nın doğum yeri olan Matura’da kutlamanızı öneririz. Burası çevre şehirlerden gelen binlerce hintlinin bir araya geldiği ve Holi’yi çılgıncasına kutladığı bir şehirdir.

HOLİ FESTİVALİ'NİN HİKAYESİ
Holi Festivali iyinin kötü üzerine zaferini kutlamak için Vişnuya adanmış bir festivaldir. Ve iki ayrı hikaye vardır ilki holika’nın neden kutlandığı ikincisi ise neden renklerle oynandığını açıklar.
HOLİKA
Hiranyakaşipu şeytan bir kraldır. Çok uzunca bir süre boyunca Tanrılara dua ettiği için onun değiştiğine inanan tanrılar bir dilek dilemesini ve bunun gerçek olacağını söylemişlerdir. Oda sonsuz bir hayat dilemiştir. Yani ölümsüzlüğü istemiştir. Fakat tanrıların bunu kabul etmesi imkansızdır. Çünkü kabul ederlese onu tanrılar katına almış olurlar. Hiranyakaşipu tanrıların ölümsüzlüğü kabul etmeyeceğini bildiği için onlardan sadece 5 şartta kendisini öldürülemez kılmalarını istemiştir. Tanrılarda bu isteiğini yerine getirmişlerdir. Bu şartlar:
- Ne bir ok ne kılıç nede insan yapımı bir silah ile öldürülmez.
- Ne bir insan nede bir hayvan tarafından öldürülemez
- Ne suda ne havada nede yerde öldürülemez
- Ne içeride ne dışarıda öldürülmez.
- Ne gece ne gündüz öldürülemez
Bundan sonra büyük güç sahibi olan Hiranyakaşipu halkını sadece kendisine tapması için zorlar ve başarır. Oğlu Prahlad dışında herkes ona tapmayı kabul eder. Prahlad ise Vişnu’ya tapmaya devam eder. Hiranyakaşipu tabii bu durum karşısında çıldırır ve onu öldürmeye karar verir. Onu farklı şekillerde öldürmeye çalışır. Yılarlarla aynı odaya koyar, uçurumdan aşağı atar, silahlı adamlar gönderir… Fakat Vişnu tarafından kutsanmış olan Prahlad’a hiç bir şey zarar veremez.
Artık gözü dönen Hiranyakaşipu bir plan yapar. Kardeşi Holi’nin ateş geçirmeyen bir pelerini vardır. Bir gün Holi sevgiyle Prahlad’ı kuçağına alır ve sevmeye başlar. Fakat oturdukları yer koca bir yağlı odun yığının üstüdür. Daha önce hazırlıklarını yapmış olan Hiranyakaşipu odunları ateşe verir. Fakat odunlar tutuştuğu anda çıkan bir rüzgar ile pelerin Holi’nin omuzlarından düşer ve Prahlad’ı sarar. Holi hemen oracıkta yanarak can verir.
Hiranyakaşipu kardeşinin ölümünü gördükten sonra kapıdan çıkarak tam Prahlad’ın üzerine atlayacakken Vişnu, Narasimha ( Yarı insan yarı aslan ) formunda karşısına çıkar. Tam şafak vakti alacakaranlıkta ( Ne gündüz ne gece), Hiranyakaşipu’yu kapının eşiğinde yakalar ( Ne içeride ne dışarıda). Onu kucağına (ne yerde ne havada) oturtur ve tırnaklarıyla ( ne ok ne kılıç nede insan yapımı bir silah) Hiranyakaşipu’yı öldürür.
İşte o günden beri iyinin kötülük karşısındaki zaferi her holika ateşinde anılır.
KRİŞNA
Krişna daha bir çocukken halkını korumak için Putana adlı bir şeytanın sütünü içerek onu öldürür. Fakat bu süt Krişna’yı zehirler ve ten rengi çok koyulaşır. Krişna bu durumdan çok mutsuz olur. Annesi onun bu üzgün haline dayanamaz ve aklına bir fikir gelir Ratha’yı ( Krişna’nın müstakbel eşi) evlerine çağırır. Ve ona Krişna’nın yüzünü istediği renge boyamasını söyler ve aynı şeyi Krişna’da ona yapar. İkiside hayallerindeki renklere bürünmüşlerdir. İkiside eş olurlar ve o günden sonra ömürleri boyunca birlikte yaşarlar. İşte bu günün anısına Holi Festivali‘nde herkes birbirlerinin yüzlerini boyar ve birbirlerine renkler atarlar.

HOLİ FESTİVALİ NASIL KUTLANIR?
Holi Festivali 2 günden oluşur: Birinci gün Holika ateşi yakılır ikinci gün ise renklerle oynanan gündür. Holi Festivali tamamen sokaklarda gerçekleşen bir festival diyebiliriz. Festival haftası boyuca her an bir muzip çocuğun sulu şakalarına maaruz kalabilirsiniz. Holi günü bu durumu sokakta geçen herkesden bekleyebilirsiniz.
Festivalden günler öncesinde insanlar yanıcı maddeleri( odunlar, tezekler, çalıçırpı ne bulurlarsa) dört yol ağızlarında ve meydanlarda toplamaya başlarlar boyları neredeyse 2 metreyi aşan bir yığın oluştururlar. Bu yığınları şehrin her yerinde görmek mümkündür. Tüm mahalleli el birliği ile toplar getirir ve yerleştirir. Güzel bir imece örneğidir =) .
Festival yaklaşırken boyaları nasıl bulacağım diye hiç endişe etmeyin tüm sokaklarda dükkanlarda boyalar satılmaktadır. Yalnızca organik olanları almaya dikkat edin çünkü tebeşir tozu kıvamında olanlar yutulduğunda ateşiniz çıkabiliyor.
Festivalin ilk günü geldiğinde tüm hazırlıklar tamamlanmıştır. Hava karardıktan ve ay doğduktan hemen sonra insanlar Holika ateşini yakmak için toplanmaya başlar. Mahallenin en yaşlılarından biri dualar eşliğinde ateşi yakar ve büyüyen ateşten herkes kutsamalar alır.
Bu arada ateşin çevresinde ellerinde samanlarla bekleyen insanlar göreceksiniz. Bunlar ateşten evlerine götürmek ve evlerinde bulunan ocaklarını yakmak isteyen kişilerdir. Bu şekilde Holika ateşinin bolluk ve bereketini evlerine taşımış olacaklardır.
Festivalin ikinci gününde erkenden kalkılır. İlk olarak herkes evlerinde ailesiyle festivali kutlamaya başlar. Birbirlerinin yüzlerine boyaları sürerler. Evde biraz renklendikten sonra ise meydanlarda ve bazı tapınaklarda halk bir araya gelir müzik ve renklerle 2, 3 saat boyunca doyasıya eğlenilir. Genelde saat 1 2 gibi sokaklardaki etkinliklerin çoğu durulmaya başlar. İnsanlar evlerine çekilir ve temizlenirler sonrasında aile büyüklerini ziyarete giderler.
Bunun dışında bahçesi olan bir çok mekandada etkinlikler olur. Buralarda özel hazırlıklar yapıldığı için aklınıza gelen tüm Holi fotoğraflarını çekebilirsiniz. Bu mekanların şöyle iyi bir tarafıda var Holi festivali boyunca Hint halkı delicesine içer (Sadece içki ilede kalmazlar =) ) . Hatta bundan dolayı içki satışları festival başlamadan bir gün öncesinde yasaklanır ve festival süresince devam eder. Yani Holi Festivali boyunca halkın arasına karışmak güzeldir fakat dikkatli olmakta fayda olduğunuda söylemeden geçmeyeyim. =)

Hakan Çalışkan
Tarihçi - Yerleşim Arkeoloğu, Keşfet101 Yönetici Ortak
1992 Doğumlu. Odtü Tarih ve Yerleşim Arkeolojisi mezunu. Üniversite yıllarında organize etmeye başladığı yurtiçi seyahatlerden kazandığı deneyimi çok iyi bildiği Hindistan’a backpacker tarzda seyahatler organize ederek pekiştirdi. Sonra bu bilgi ve deneyimler Keşfet101’in ilk adımlarını oluşturdu. Şimdi Keşfet101 yıl içinde binlerce gezgini yollara düşüren bir seyahat acentası. 🙂
SAYFA HARİTASI